Skolioza... prawidłowa diagnoza i profilaktyka...

Skolioza to boczne skrzywienie kręgosłupa. Jest to choroba układu mięśniowo- szkieletowego dotykająca dość sporą część naszego społeczeństwa. Skrzywienia niewielkie do 10 stopni dotyczą 0,5 - 3 osób na 100, a skrzywienia powyżej 30 stopni 1,5-3 osób na 1000. Liczby te stale rosną. Małe i umiarkowane skrzywienia zadarzają się dosyć często, natomiast poważne i takie zagrażające życiu sporadycznie.

Mowa tutaj jedynie o skoliozach idiopatycznych- czyli takich bez jednoznacznej przyczyny.

Czynnikiem ryzyka takiej skoliozy jest między innymi płeć. Większe skoliozy częściej występują u dziewcząt niż u chłopców. Ważny jest też wiek, w jakim skolioza została wykryta i zostało wdrożone odpowiednie postępowanie fizjoterapeutyczne. Im mniejszy wiek i mniejsza skolioza, tym większe szanse na zminimalizowanie ryzyka pogłębiania się skoliozy w ramach wzrostu dziecka.

Dlatego najważniejsza jest obserwacja naszych dzieci i ich postawy, żeby odpowiednio wcześnie wdrożyć działania profilaktyczne. Jeśli nie czujemy się na siłach by sami wykonywać ocenę diagnostyczną, najlepiej jest udać się na takie badanie do odpowiedniego specjalisty (ortopedy/ fizjoterapeuty/ osteopaty) zajmującego się terapią skolioz.

W domowej ocenie postawy patrzymy na:

• barki i łopatki czy są na równej wysokości

• kąty talii- czy są symetryczne

• fałdy skórne powstające w talii -powinny być symetryczne

• środek potylicy i linia pośladków- powinny w linii pionowej znajdować się równo

• talerze kości biodrowych oraz linie dołów podkolanowych- powinny być na jednej wysokości
  

Jeśli dziecko wykona skłon w przód, jego kręgosłup powinien tworzyć linijny łuk, a klatka i wał lędźwiowy po obu stronach kręgosłupa muszą być na tej samej wysokości (na zdjęciu powyżej widoczna skolioza piersiowa prawostronna).

Jeżeli w takiej pozycji zauważymy asymetrie (j.w.) w postaci wału lędźwiowego lub piersiowego natychmiast skonsultujmy dziecko u specjalisty.

Przyczyną skoliozy może być także bezwzględna różnica długości kończyn. Aby to wykluczyć należy wykonać RTG AP stawów biodrowych z talerzami kości biodrowych w staniu. Na podstawie takiego zdjęcia można ocenić i dokładnie wyliczyć ew. różnicę długości kończyn. Jeżeli różnica nie będzie większa niż 1 cm można szybko działać. Wyrównując stopniowo różnice odpowiednią wkładką możemy skorygować niewielką skoliozę nawet w pół roku.

Dbając o zdrowy kręgosłup i prawidłową postawę naszego dziecka ważne jest abyśmy nie zapomnieli o niezbędnej kontroli u ortodonty. Jeśli nie ma wcześniejszych wskazań najlepiej jest udać się do stomatologa na kontrolę wstępną około 7 roku życia.

Dlaczego ortodoncja i kręgosłup ?...

Mięśnie żucia przyczepiają się między innymi do kości klinowej. Kość klinowa tworzy z potylicą podstawę naszej czaszki. Ten kompleks jest bardzo ważny jako miejsce przyczepu kolejnych mięśni istotnych w kontroli postawy ciała. Ich nadmierne napięcie lub asymetria napięcia mogą powodować mocne przeciążenia dla rozwijającego się kręgosłupa. Takie przeciążenia są znacznie większe niż za ciężki plecak szkolny.

Nieprawidłowa okluzja- czyli ustawienie dolnych i górnych zębów względem siebie może być bezpośrednią przyczyną deformacji lub nadmiernego przeciążenia dla odcinka szyjnego kręgosłupa.

Rotacje zgryzu natomiast zawsze łączą się z kompensacyjnym ustawieniem asymetrycznym w obszarze miednicy. Mogą powodować zatem asymetrie chodu, bóle kolan/ bioder, bóle dolnego odcinka kręgosłupa, a nawet skoliozę.

Zaciskanie zębów- bruksizm to również stałe napięcie i usztywnienie w obszarze tkanek okołokręgosłupowych, które wywołuje sztywność i zmniejszoną amortyzację kręgosłupa, co również skutkować może skoliozą.

A więc dochodzimy do emocji. W końcu zaciskanie zębów to przede wszystkim stres emocjonalny. Presja, lęk, brak akceptacji złości czy smutku, poczucie winy czy wstydu, konflikt wewnętrzny między tym, co wewnętrznie potrzebujemy, a tym, co narzucają nam wymagania społeczne lub nasi opiekunowie. To wszystko może być dla ciała dużym ciężarem. Taki ciężar to często zbyt wiele dla możliwości kręgosłupa. Ciało zaczyna się kompensować...tworzy nadmierny łuk (hiperkifozę piersiową) lub rotuje się skoliotycznie.

Napięcia mięśni żwaczy mogą być również powiązane z systemem poliwagalnym czyli związanym z nerwem błędnym, który w 80 % informuje nasz mózg o tym, co dzieje się w naszych jelitach. Nasze jelita to emocje, ale nie tylko. Nasze jelita to przede wszystkim środowisko do odpowiedniego trawienia i wchłaniania substancji odżywczych. Mikrobiota jelitowa, stan wątroby i zdrowa błona śluzowa naszych jelit to klucz do zdrowia całego ciała. Przewlekłe stany zapalne śluzówki jelita spowodowane stresem lub patogenami typu pasożyty, bakterie, wirusy, przerost grzybiczy oprócz zmian metabolicznych, przesiąkliwości jelitowej i reakcji immunologicznych powodują również napięcia w strukturach więzadłowych i zwieraczach przewodu pokarmowego.

Napięcie tych tkanek (w tym krezki jelita) nie zostaje bez wpływu dla kręgosłupa.

Aspekt stomatologiczny, jelitowy i emocjonalny odgrywają bardzo duże znaczenie w diagnozie i terapii osteopatycznej pacjenta ze skoliozą.

Najważniejsze to zapamiętać, że niewielka skolioza wykryta w wieku lat 7-9 może się drastycznie pogorszyć w krótkim czasie na etapie intensywnego wzrostu dziecka w wieku między 11 a 15 rokiem życia. Zdaża się, że skolioza, która ma początkowo 10-20 stopni kąta Coba zwiększa się w przeciągu dwóch miesięcy nawet o 40- 60 stopni. Tak duża skolioza to ogromna deformacja nie tylko kręgosłupa, ale i całej postawy, tułowia, klatki piersiowej i narządów wewnętrznych. Tak duży stopień skoliozy oznacza zazwyczaj jedynie operacje, jako jedyny możliwy sposób leczenia.

Dlatego warto się badać i wykrywać ew. problem jak najwcześniej.

Odpowiednio szybkie i prawidłowo podjęte działania zespołu specjalistów to najlepszy sposób leczenia skolioz.